Kralj Nikola I Petrović i Karađorđevići

Majka kralja Nikole I Petrovića je Anastasija (Stana) Martinović - Orlović.
(link)




Nikola I Petrović (Njeguši 7. oktobar(jk)/19. oktobar 1840. - 2. mart 1921. Antib kraj Nice, Francuska) bio je knjaz Crne Gore u periodu 1860-1910. i kralj u periodu 1910-1918.

Knjaz Nikola I se vaspitavao u Parizu, primivši vladu u 19. godini života. Prvih godina upravljao je uz pomoć i saradnju svoga oca, velikog Vojvode Mirka. Godine 1862. poveo je zbog oslobođenja Hercegovine prvi rat sa Turskom. Rat je bio težak za Crnu Goru, ali se svršio časnim mirom. 1868. mladi knjaz Nikola putovao je prvi put u Rusiju i tom prilikom je sa carem Aleksandrom II još više razvio veze koje su sa Rusijom bili utvrdili njegovi preci. Po povratku s puta otpočeo je živi rad na preuređenju države. Uredio je vojsku, koja mu je bila prva briga; otvorio je po zemlji sudove i škole. 1876. u zajednici sa Srbijom, sa kojom je knjaz Nikola još pod vladom kneza Mihaila sklopio savez, Crna Gora je objavila Turskoj rat za ujedinjenje i oslobođenje srpskoga naroda. Crnogorsko se oružje proslavilo u pobjedama na Vučjem Dolu, Fundini u i Nikšiću, pa, pošto je i Rusija ušla u rat, Crna Gora zauze Bileće, Bar, Ulcinj i Podgoricu.
Glas o pobjedama crnogorskim bi raznesen širom svijeta. Pjesnici ih opjevaše, a Crnogorci dadoše knjazu Nikoli naziv: "Car Junaka". Crna Gora je izašla iz rata proširena i dobila izlaz na more. Tada su joj priznale nezavisnost i one velike sile, koje joj to do tada formalno ne priznavahu.

Po ratu nastalo je dugo doba mira, koje je knjaz Nikola umio iskoristiti da Crnu Goru mudrom upravom i mirnim radom uzdigne na stepen na koji su je podigle pobjede njene vojske u ratnim vremenima. Radio je u svim pravcima kulturnoga razvića. Podizao je škole, gradio puteve, otvarao nove varoši, izdavao korisne zakone, sređivao državnu upravu zavođenjem ministarstava i podsticao privredni i trgovinski polet i opštu radinost. Ali najveća mu je briga bila vojska, koju je, pomoću Rusije, podigao naoružanjem i obukom na visinu savremenih zadataka i potreba i od nje učinio pravu narodnu uzdanicu. Rodstveničkim vezama sa stranim dvorovima pribavio je Crnoj Gori još veće poštovanje i pojačao u velikoj mjeri njen ugled. Teški i dugotrajni rad na narodnom i državnom dobru olakšale su mu jaka volja i žica poezije, koja ga je učinila popularnim srpskim pjesnikom. Napisao je i tekst za prvu crnogorsku himnu „Onamo, 'namo“, ali ona zbog provokativnog karaktera nikad nije ušla u službenu upotrebu. Crna Gora danas ne koristi ovu himnu zbog politički problematičnog teksta, već je napisana nova himna „Oj svijetla majska zoro“ (muzika je uzeta iz narodne "poskočice"). Dao je zemlji ustav 6. decembra 1905.

Deca
Sa svojom suprugom, kraljicom Milenom imao je dvanaestoro djece:

Kneginja Zorka Karađorđević (1864-1890)

Milica Nikolajevna (1866-1951). Udala se 26. jula 1889. (po starom kalendaru) za velikog kneza Petra Nikolajeviča Romanovog (1864-1931), unuka ruskog cara Nikolaja I. Imali su četvoro dece.

Anastasija Nikolajevna (1868-1935). 12. maja 1907. g. na Jalti se venčala za Nikolaja Nikolajeviča Mlađeg (1856-1929), unuka cara Nikolaja Prvog. Anastasiji je to bio drugi brak. Nikolaj Nikolajevič Mlađi bio je ozbiljan pretendent na ruski presto. Da je kojim slučajem Nikolaj Nikolajevič Mlađi povratio presto i vaspostavio monarhiju, ruska carica bi bila Anastasija Nikolajevna. No, Nikolaj Nikolajevič Mlađi je umro u izbeglištvu 6. januara 1929. godine u Antibu, a Stana, princeza crnogorska, a potom velika ruska kneginja i nesuđena carica, nadživela ga je šest godina. Umrla je takođe u Antibu 15. novembra 1935. godine. Nisu imali dece.

Marica (1869-1885)
Princ Danilo (1871-1939)
Kraljica Jelena Savojska (1873-1952). ), crnogorska princeza i poslednja kraljica Italije u periodu 1900-1946. Prvu mladost je provela na ruskom carskom dvoru. Imala je 23 godine kad je na vjenčanju cara Nikole II upoznala napuljskog princa Viktora Emanuela III Savojskog za koga se udala i koji je kasnije postao italijanski kralj Viktor Emanuel III (1869-1947). Venčani su 24. oktobra 1896. Imali su petoro dece. Katolički biskup Rišar iz Monpeljea inicirao je da se Jelena Savojska proglasi za sveticu. Njene zasluge za Italiju i italijanski narod su velike.

Ana od Batenberga (1874-1971)
Sofija (1876-1876)
Mirko (1879-1918)
Ksenija (1881-1960)
Vjera (1887-1927)
Petar (1889-1932)

Citati
Vrijeme je i moje lice izbrazdalo,
ali srce moje,
ovako srpsko srce moje,
brazda nema.

Kralj Aleksandar I Karađorđević

Kralj Aleksandar I (Cetinje 16. decembar 1888. - Marselj 9. oktobar 1934.), takođe nazivan kralj Aleksandar Ujedinitelj, je bio prvi kralj Kraljevine Jugoslavije (1929-1934), a pre toga je bio kralj Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca. Kralj Aleksandar je bio drugi sin kralja Petra I i kneginje Zorke i praunuk Anastasije (Stane) Martinović - Orlović.

Mladost
Aleksandar je rođen na Cetinju 16. decembra 1888, njegov deda po majci bio je crnogorski kralj Nikola I Petrović, a baba kraljica Milena. Kum na krštenju bio mu je, preko izaslanika, ruski car Nikolaj II Romanov. Detinjstvo je proveo u Crnoj Gori, a osnovnu školu završio u Ženevi. Dalje školovanje nastavio je u vojnoj školi u Petrogradu, a potom u Beogradu, po dolasku kralja Petra I na srpski presto 1903. godine.

Sudbinski preokret u životu mladog princa Aleksandra nastupio je 1909, kada se njegov stariji brat, princ Đorđe odrekao prava nasledstva prestola. Kao prestolonaslednik, princ Aleksandar je pristupio reorganizaciji vojske, pripremajući je za konačan obračun sa Turskom.

Ratovi
U Prvom balkanskom ratu 1912, prestolonaslednik Aleksandar je kao zapovednik Prve armije vodio pobedonosne bitke na Kumanovu i Bitolju, a potom 1913. u Drugom balkanskom ratu bitku na Bregalnici. U Prvom svetskom ratu bio je vrhovni zapovednik srpske vojske u bitkama na Ceru i Kolubari 1914, kad je srpska vojska potpuno razbila vojsku Austro-Ugarske monarhije. Ponovo napadnuta 1915. od Nemačke i Bugarske, Srbija je podlegla u neravnopravnoj borbi. Sa mnogim gubicima srpska vojska se, zajedno sa starim kraljem Petrom I i prestolonaslednikom Aleksandrom povukla preko Albanije na ostrvo Krf, gde je reorganizovana. Kada se kralj Petar I zbog bolesti povukao od vladarskih poslova (24. juna 1914. po novom kalendaru), prestolonaslednik Aleksandar je postao Regent. Posle oporavka i popune srpska vojska je iste godine odnela veliku pobedu na Solunskom frontu, na Kajmakčalanu. Završne operacije proboja Solunskog fronta u jesen 1918, srpska vojska je izvršila pod vrhovnom komandom Regenta Aleksandra, sa odličnim komandnim kadrom u koji spadaju vojvode Živojin Mišić, Stepa Stepanović i Petar Bojović.

Ujedinjenje
Posle vojničkih došli su i državnički uspesi. Nakon odluka srpske Narodne skupštine i Narodnog Vijeća u Zagrebu, Regent Aleksandar je proglasio ujedinjenje Srba, Hrvata i Slovenaca u jednu državu, 1. decembra 1918. Ovim činom ostvareni su ideali o ujedinjenju južnih Slovena, za koje su se zalagali njegov otac i deda.

Posle smrti kralja Petra I (16. avgusta 1921.), Regent Aleksandar je postao Kralj Srba, Hrvata i Slovenaca. 1922. godine oženio se princezom Marijom od Rumunije. U tom braku rođena su tri sina – Petar, Tomislav i Andrej.

Atentat
Prilikom posete Francuskoj, u koju je otputovao da bi učvrstio odbrambeni savez protiv nacističke Nemačke, Kralj Aleksandar I ubijen je u Marseju, 9. oktobra 1934 od strane hrvatskih ustaša i makedonske VMRO, a pod zaštitom Italije, Nemačke i Mađarske. Zajedno sa njim tada je ubijen i francuski ministar spoljnih poslova Luj Bartu. Atentator je bio Vlado Černozemski. Njegova smrt duboko je potresla čitavu Jugoslaviju, a njegovo telo ispraćeno je od stotina hiljada ljudi čitavim putem do Oplenca, gde je sahranjen je u Zadužbini Kralja Petra I. Narodna skupština i Senat Kraljevine Jugoslavije dali su mu naziv Viteški Kralj Aleksandar I Ujedinitelj.